Zolang wij bestaan als mensheid, bewegen we van plek naar plek. Het is onderdeel van onze natuur om de grenzen van een mentale horizon te verleggen. Een logisch gevolg hiervan is dat sinds er fysieke grenzen zijn op onze planeet, deze door mensen worden overschreden. Dit gebeurt om allerlei redenen, van overleving tot verlangen en verbeelding. Tussen het overschrijden van grenzen gebeurt er iets dat niet gemakkelijk te omschrijven is. Aankomst of vertrek is iets bijzonders, maar ook lastig in relatie tot het thema identiteit. Draagt het bij aan wie je bent, of breekt het juist af aan wie je bent? Hoor je bij de plaats van aankomst of vertrek? Of is het juist de spanning die identiteiten vormt?
In 2022 werkte ik voor het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Dit werk trof mij in het hart. Er ging een wereld open waar ik tot dan toe met mijn rug naartoe had gestaan en leerde dat 99% van alle vluchtelingen goed opgevangen worden en uitermate gemotiveerd zijn om te integreren. Ik hoorde schrijnende verhalen over armoede, oorlog en repressie en kwam tot de conclusie dat de meeste mensen met een goede reden zijn gevlucht.
Onze media laat vaak een heel ander verhaal zien. De mening van een groot deel van de Nederlandse samenleving wordt hierdoor gevormd. Achter deze beeldvorming gaat een andere wereld schuil die we nauwelijks kennen. Dit is schrijnend, zeker als we stilstaan bij het feit dat ons land zich heeft ontwikkeld bij de gratie van migratie.
Daarom wordt een tweedelige documentaire serie voorbereid om een bijdrage leveren aan een objectievere beeldvorming, met als inzet migratie cultureel te omarmen en niet als probleem, maar als een verrijking te gaan zien.
De project wordt uitgevoerd in samenwerking met UN Migration/International Organization of Migration.
Ook gaan we in op de toekomst en beweegredenen van migratiestromen die we gaan zien: klimaat, politieke conflicten en economische situaties. Personen met bijzondere opvattingen worden geïnterviewd, zoals Leo-Luca Orlando, oud-burgemeester van Palermo. Hij verwelkomde persoonlijk tienduizenden vluchtelingen in zijn stad en is van mening dat migratie een fundamenteel mensenrecht zou moeten zijn. In 2021 ontving hij de Roosevelt Four Freedom Award in Middelburg. Maar ook bijvoorbeeld de Pakistaanse schrijver Mohsin Hamid, opgeleid in de VS en nu woonachtig in de UK. In een interview in The Guardian (september 2022) geeft hij zijn visie op mensen weer die onderdeel zijn van een wereld zonder grenzen.
Voor mij is het belangrijk dat persoonlijke verhalen aandacht krijgen. Zo volgde ik bijvoorbeeld Omar, een vluchteling uit Zuid-Jemen via Ter Apel, het AZC in Schalkhaar naar Woerden, waar hij nu woont, verenigd is met zijn familie en hard werkt aan integratie. Ik kwam ook tot de conclusie dat er ruimte genoeg is voor opvang van asielzoekers in Nederland, maar dat het ontbreekt aan bestuurlijk draagvlak, 194 gemeenten – meer dan 50% – biedt al 10 jaar geen medewerking aan asielopvang en daar zit het grootste probleem. Het wachten is nu op wetgeving om gemeenten te dwingen mee te werken. Een documentaire over dit thema om de beeldvorming bij te stellen is dus evenzo hard nodig om meer begrip te krijgen.
Op dit moment zijn we nog bezig met de fondsenwerving en creatieve ontwikkeling van de productie. De verwachting is dat we in de loop van 2023 meer informatie kunnen delen over de vorderingen rondom dit project.
